Synthen, Johann

Dicta Sinthis super prima parte Alexandri: [Grammatik Alexander de Villa Dei (PND 119357755)]

• Bibliographic information
• Digitale Sammlung
• ISTC No. ia00440700
• ISTC No. ia00445534

×Close

Cite this volume

Please cite this volume by using the following permalink (PURL)

http://tudigit.ulb.tu-darmstadt.de/show/inc-ii-13

Click PURL to copy.

Close

Citation link: http://tudigit.ulb.tu-darmstadt.de/show/inc-ii-13  
URN: urn:nbn:de:tuda-tudigit-3544  
Metadata: METS
IIIF Manifest: http://tudigit.ulb.tu-darmstadt.de/show/iiif/inc-ii-13/manifest.json

 

Download

• normal, 150 MB

Use / Order Overview

Content

• Dicta Sinthis super prima parte Alexandri
• Circa expositionem vocabulorum prime partis Alexandri queritur primo quid est grammatica
  • Item grammatica secundum Priscianum sic describitur: grammatica est scientia docens recte scribere
• Prohemium istius textus
  • Scribere clericulis paro doctrinale novellis
    • Item Alexander in hoc versu prohemiali quatuor causas huius libri innuit que patet in his metris, scribere formalem dat causam materialem
• Presens huic operi sit gratia pneumatis almi
  • In omni exordio cuiuscumque operis debemus invocare gratiam spiritus sancti unde metrista
• Hic ponuntur divisiones totius libri per capitula
  • Voces in primis quas per casus variabis
• Item Alexander facit divisionem sui libri et valet divisio sive ordo librorum ad tria
• Incipit primum capitulum totius textus
  • Rectis as es a dat declinatio prima
    • Declinatio capitur dupliciter scilicet large et stricte
• Primo plurali decet e quintoque locari
  • Phala est turris lignea ordinata ante castrum, ein berch hurede et ponitur quinque pro repagulo
• [E]r vel ir aut um vel us aut eus pone secunda
  • Item secunda declinatio sex habet terminationes et tres litteras terminales
• Quot sunt terminationes nomini tertie declinationis
  • Format nomen in a genetivum tis sibi iuncta
• Item nota de figura partium orationum
  • Simplicium norma forma bis compositiva
    • Item dictio composita debet declinari sicut partes ex quibus componitur
• De dativo
  • Is genitivus habet sed tertius i tibi prebet
• De vocativo
  • Par recto quintus sed sepe tamen facit usus
• De nominativo plurali
  • Primus pluralis dabit es et ei sociabis
    • Item margo inis est litus girans mare vel spatium circumdans vel girans scripturam
• De genetivo
  • Um vel ium pone genetivo vel dat utrumque
• Rectos compone simul inflectuntur utrimque
  • Item nota quod compositio dictionum valet ad tria, primo ad brevitatem sermonis quia brevius diciter armiger quam arma gerens
• Patronymica in es
  • Patronymica dat tibi declinatio prima
    • Item nomen patronymicum est quod descendit a proprio nomine patris vel avi secundum grecam formationem
• Prima declinatio
  • Est declinandi pronomina norma quaterna
• Est declinandi.
  • Item pronomen secundum Donatum sic diffinitur: est pars orationis
• Secundum capitulum de nominibus heteroclitis
  • Hec tibi signabis que declinans variabis
• Hec tibi signabis.
  • In hoc secundo capitulo primo queritur quantum quid est nomen heteroclitum, dicendum quod heteroclitum est quod vario modo declinatur.
• Tertium capitulum de tribus gradibus comparationis
  • Hunc gradibus ternis qui comparat ire notabis
• Tertium capitulum comparatio grammaticalis
  • Hunc gradibus.
    • Hic incipit tertium capitulum prime partis Alexandri in quo determinatur de tribus gradibus comparationis.
• Quartum capitulum de generibus nominum
  • In quantum potero de nomine quolibet in quo
• Quartum capitulum
  • Hic est capitulum quartum huius prime partis in quo determinatur de generibus nomini. Item tria generalia solent hic queri per ordinem
• Sit tibi nomen in a muliebre sed excipe plura
• Us tertie declinationis
  • Hoc terne dabit us si non tenet u genitivus
• Capitulum quintum de formatione preteritorum et supinorum
  • Et tibi per metrum formatio preteritorum
• Quid est coniugatio
  • In hoc quinto capitulo autor docet coniugare verba precipue in preterito et supino.
    • Queritur quid est coniugatio. Dicendum quod coniugatio est consequens verborum declinatio
• De secunda coniugatione
  • Debes formare post primam verba secunda
    • Item quidam textus habent hic illum versum: vi vel vi vel di, in quo omnes terminationes preteritorum verborum secunde coniugationis recitantur
• De tertia coniugatione
  • Versibus his terna formatio fiet aperta
• De quarta coniugatione
  • Post predicta vide que sit formatio quarte
    • Omnia verba quarte coniugationis terminantur in io preter duo
• De supinis
  • In undecim preterita per certum fecere supina
• De preteritis et supinis verborum deponentialium
  • Si reperire cupis ex deponente supina
• Postquam Alexander determinavit de verbis activis et neutralibus quo ad eorum preterita et supina penes ordinem coniugationum hic communiter determinat de verbis deponentialibus quo ad eorum preterita cuiuscumque coniugationis fuerint.
• Sextum capitulum de verbis anormalis id est irregularibus et defectivis
  • Donatum sequere per verba fruentia lege
    • Hic est sextum capitulum huius prime partis Alexandri in quo Alexander determinat de verbis anormalis et defectivis. Item quatuor verba vocamus anormala
• De verbis neutropassivis
  • Audeo cum soleo fio quoque gaudeo fido
    • Item quinque sunt verba neutropassiva scilicet audeo soleo fio gaudeo et fido. Et dicuntur ideo verba neutropassiva quia sub voce neutrali in o faciunt preteritum
• Septimum capitulum de quatuor formis verborum
  • Quatuor in verbis sunt forme preteritisque
    • Hic incipit septimum capitulum in quo determinat autor de quatuor formis verborum scilicet perfecta ut lego, inchoativa ut legisco, frequentativa ut letito et meditativa ut lecturio.
• Explicit feliciter expositio exemplorum textus prime partis Alexandri cum equivocationibus synonimis et versibus differentialibus ex Joanne de Garlandia, grecismo, Henrico de Colonia, Catholicon, Brachilogo et ex quam pluribus aliis autoribus breviter et plane collectis cum difficilium textuum sententiis et notabilibus secundum dicta Priscani et Joannis Synthis omnem difficultatem et controversiam resecantibus diligenter annexis. Anno domini M cccc lxxxvii quinto kalendas Decembris Argentine.
• Dicta Sinthis super secunda parte Alexandri.
• Incipit Glosa super secunda parte doctrinalis in hoc opusculum diligenter collecta que ut scolaribus necessaria sic etiam informatoribus ac instructoribus eorum erit utilissima. Incipit prologus.
  • Grammatica est ars recte scribendi recteque loquendi.
• [H]ic iubet ordo libri vocum regimen reserari
  • Ordo huius libri iubet ut regimen vocum reseretur id est manifestetur in hoc octacvo huius libri capite
• Vult intransitio rectum supponere verbo
  • Constructio intransitiva vult supponere nominativum casum verbo personali
• Sepe vocans verbum sibi vult apponere rectum
  • Verbum substantivum, verbum vocativum et verba eorum vim habentia volunt apponere sibi nominativum
• Horum consimiles debet coniungere casus
  • Copula hoc est natura copulativa verborum substantivorum vocativorum et vim eorum habentium coniungit similes casus dummodo hi casus ad eandem personam pertiveat
• Sed non per quintum fiet conceptio casum
  • Per vocativum non fiet conceptio si vocativus desit hoc est si non possit supponi verbo
• Sed non per quintum fiet conceptio casum
• Clausum sub parte dices tunc temporis esse
  • Hic ponit secundum additamentum dicens quod adverbium tunc regit genitivum temporis in regimine partis
• Suntque regendo pares predictis equiparentes
  • Hic dicit quod nomina similia verbalibus in significando sunt eis similia in regendo...
• Iste gradus geminos quinque regit genitivos
  • Sententia est quod superlativus sepe regit duos genitivos
• Inter et est iunge demas pronomina quinque
  • Sententia hec impersonalia interest et refert significantia pertinentiam officii
• Damnun significans aut utile pone dictio
  • Dictio significans damnum aut utilitatem regit dativum
• Multotiens verbum fert significata duorum
  • Hic dicitur quod quando verbum significat ita confuse ut alia duo verba, hoc est quedam sunt verba quorum significatio non potest specificari per unum accusativum sed per duos
• Verbo composito casum quinque locabis
  • Hic dicit quod compositum sepe regit illum casum quem regit prepositio cum qua componitur
• Postulo posco peto doceo rogo flagito celo
  • Hic enumerat quedam verba vehementissime transitoris regentia duos accusativos. Sunt enim triplicia verba regentia duos accusativos
• Inque notans contra quarto solet esse locata
  • Hic dicit quod prepositio in significans idem quid contra regit accusativum ut lex lata est in adulterum et in desertorem
• Mobile mensuram designans addere debes
  • Hic dicit quod nomen adiectivum significans mensuram incertam ut longum latum breve profundum altum
• Sepe potestatis nomen coniungitur istis
  • Nomen significans potestatem etiam regit ablativum ut David de Burgundia dei gratia episcopus Traiectensis, episcopus regit istum ablativum gratia.
• Dignus cum potior fungor vescor fruor utor
  • Hic dicit quod dignus potior fungor vescor fruor utor regunt ablativum ut dignus laude, dignior laude, dignissimus laude
• Iste datur casus passivus ab preeunte
  • Dicit verba passiva regunt ablativum mediante a vel ab prepositione que significat causam efficientem ut petius diligit a me.
• [P]articipans quod in ans vel in ens fit dicito presens
  • Hic vult docere de regimine participiorum et dicit quod participium in ans vel in ens est presentis temporis ut amans legens.
• Dum mutat regimen fit participans tibi nomen
  • Dicit quod participium quotuor modis fit nomen, uno quidem modo mutatione regiminis sive constructionis
• [E]st post predicta constructio iure locanda
  • Superius docuit de regimine hic vult docere de constructione
• Actus transitio personarumque notentur
  • Postquam autor posuit constructionem transitimam et intransitimam dividit constructionem transitimam in actuum
• Postrne (!) sic casum si sit prepone vocantem
  • Primus autor determinavit de constructione identitatus et diversitatus hoc intendit determinare de modo construendi et qualiter aliqua oratio sit construenda
• Text bricht ab, es fehlen 3 Lagen bis zum Ende.
• Einband und Fragmente