Antoninus Florentinus

Confessionale: Defecerunt scrutantes scrutinio. Add: Titulus de restitutionibus

[Speyer: Peter Drach], 30 June 1487

• Bibliographic information
• Digitale Sammlung
• ISTC No. ia00821000

×Close

Cite this volume

Please cite this volume by using the following permalink (PURL)

http://tudigit.ulb.tu-darmstadt.de/show/inc-ii-727

Click PURL to copy.

Close

Citation link: http://tudigit.ulb.tu-darmstadt.de/show/inc-ii-727  
URN: urn:nbn:de:tuda-tudigit-6418  
Metadata: METS
IIIF Manifest: http://tudigit.ulb.tu-darmstadt.de/show/iiif/inc-ii-727/manifest.json

 

Download

• normal, 76 MB

Use / Order Overview

Content

• Confessionale domini Anthonini
• Incipit summa confessionalis utilissima, in qua agitur quomodo se habere debeat confessor erga penitentem in confessionibus audiendis quam edidit reverendissimus in Christo pater dominus dominus Anthoninus archiepiscopus Florentinensis, ordinis fratrum Predicatorum professor, vir utique fama preclarissimus.
  • Defecerunt scrutantes scrutinio, psalm lxiii. Scrutinium quidem est confessio vel inquisitio in quo et penitens scrutatur conscientiam suam...
    • Capitulum primum de potestate seu auctoritate confessoris et quis possit vel non possit audire confessiones. Notandum primo est quod non sacerdos et si possit audire confessiones in casu mortis non tamen absolvere potest...
• Quis possit committere et quis non audientiam confessionum. Capitulum quintum.
  • Nota secundum Petrum de Palude in iiii distinctione xvii, quod omnis sacerdos proprius qui iure ordinario potest audire confessionem, potest hocipsum alteri committere...
• Capitulum decimum de differentia inter fratres presentatos secundum formam cle. dudum et differentia inter sacerdotes curatos.
  • Fratres predicatores habent privilegium, quod episcopis mortuis qui ipsis suam dederunt auctoritatem vel commiserunt possunt uti ea autoritate quousque fuerit provisum ecclesie de pastore...
• Incipit secunda pars libri primi que erit de scientia confessoris, que erit duplex, primus § scilicet quod duplex est clavis ordinis scilicet scientie et potentie.
  • Dicto de potestate confessorum nunc videndum est de ipsorum scientia, est enim duplex clavis ordinis...
• Sedecim conditiones que requiruntur in omni bona confessione.
  • Ponit autem Thomas in iiii distinctione xvii, quod confessio bona debet habere sexdecim conditiones que his versibus continentur...
• Incipit pars tertia primi libri de bonitate confessoris et habet decem §. Et primo qualiter confessor duo debet habere scilicet timorem dei et zelum animarum. § 1.
  • De bonitate confessoris in se et in exercitio talis officii dicit Augustinus...
• Que debeat servare et scire confessor utilia et necessaria in ipso exercitio confessionis. § iiii.
  • [..]tra excommunicationem iuris communis sciat confessor si penitens incidisset in sententiam constitutionis synodalis, ideo debet investigare de constitutionibus illius dyocesis...
• An penitens teneatur iterare penitentiam et iniunctam in peccato mortali factam in toto vel in parte et an dicta penitentia taliter facta ei valeat in foro militantis ecclesie. § vii.
  • Utrum vero penitentiam seu satisfactionem impositam per absolutionem debitam in peccato mortali factam vel in toto vel in parte teneatur homo iterare...
• Explicit tractatus de confessione.
  • Incipiunt xxxvi excommunicationes reservate sedi apostolice tam a iure quam per processum sive per extravagantes et breviter recollecte. Deinde sequuntur excommunicationes reservate episcopis uniuscuiusque diocesis.
    • De iniitientibus manus violentas vel temerarias in clericum vel religiosum vel monialem vel [alteram religiosam personam, papalis est absolutio...]
• Incipit interrogatorium quod est liber secundus huius operis. Et habet tres partes principales.
  • Postquam ille qui vult confiteri dixit ex se ea que voluit de peccatis suis, si non dixit sufficienter...
    • Incipit prima pars libri secundi de modo interrogandi penitentes a confessore secundum decem percepta legis. Et habet xxiiii capitula. Primum preceptum continens tria capitula est Unum cole deum, circa hoc precpetum sic potes interrogare et primo de votis.
• Sextum preceptum de luxuria actuali et speciebus eius, capitulum unum.
  • [N]on mechaberis. Luxuria actualis que committitur extra matrimonium semper est peccatum mortale in omnibus speciebus suis...
• Decimum preceptum de desiderio habendi res alienas, capitulum unum.
  • [U]ltra preceptum operis iniuste usurpationis diversarum specierum de quibus dictum est etiam interrogandum est de desiderio habito circa res alienas habendas seu acquirendas...
• Incipit secunda pars in qua tractat de modo interrogandi penitentes a confessore de septem viciis capitalibus et eorum speciebus, et primo de avaritia que hic ponitur pro primo vicio capitali et habet capitula ix.
  • Titulus primus.
    • [A]varitia tripliciter scilicet iniuste acquirendo, tenaciter retinendo et inordinate amando habetque multas species...
• De filiabus accidie. Capitulum ii.
  • [D]e filiabus accidie in quibus difficile est cognoscere quando ibi sit peccatum mortale...
• De superbia titutli viii et habet capitula ii.
  • Primum [capitulum].
    • [S]uperbia secundum Gregorium est regina omnium capitalium vitiorum et est vitium multum subtile et difficile ad cognoscendum...
• Incipit tertia et ultima pars in qua tractatur de modo interrogandi secundum status diversos personarum. Et primo ad coniugatos, capitulum i et habet § xxiii.
  • [N]unc vero formande sunt interrogationes pertinentes non ad omnes sed solum ad quosdam status hominum...
• De iudicibus, capitulum iii.
  • [C]irca iudices seu quemcumque habentem potestatem ordinariam vel delegatam inquirendum est primo Si iurisdictionem aut potestatem recepit simoniace, ut si iudex ecclesiasticus aut usurpative...
• De artificibus et mechanicis, capitulum viii.
  • [S]i fecit artem cuius opus est cum peccato vel ad peccatum mortale, ut plurimum sicut facere taxillos servire usurariis in illa arte...
• De religiosis, capitulum xiii.
  • [C]irca religiosos et religiosas si sunt clerici vel ordinati interrogari possent de his de quibus supra dictum est...
• De episcopis, prelatis, superioribus, capitulum xvi.
  • [C]irca episcopos et alios superiores prelatos sic possunt formari interrogationes, si non fit talis litterature et scientie quod per se sciat explicare...
• Incipit liber tertius presentis tractatus de restitutionibus. Et primo de restitutionibus in genere, in quo ponuntur xx manus rapientium, quarum quelibet habet quinque digitos seu modos et sic sunt centum modi in quibus fit restitutio vel erogatio...
  • [D]e prima manu feneratoria potest intellegi illud quod habetur Apocalipsis xvii Vidi mulierem...
• Capitulum secundum in quo ostenditur quid, quantum et quibus sit restituendum et quo ordine.
  • [C]irca autem ipsam restitutionem sunt octo videnda, que in hoc versu continentur...
• Ubi fit fienda restitutio. Capitulum tertium.
  • [Q]uantum ad tertium principale scilicet ubi fienda est restitutio, circa hoc distinguendum quia aut persona cui fienda est restitutio...
• Capitulum v Cui fienda sit restitutio.
  • [Q]uantum ad quintum scilicet cui fienda est restitutio seu datio rei ablate vel alius illicite acquisite...
• Quantum ad quintum quod non possit tolli per viam donationis probat sic per has propositiones...
• Tertio servandus est talis ordo propter compulsionem, magis enim debitor compellitur et artatur a iure...
• Primum est quid inducat filium intrare religionem et tamen talem quid possit professionem suam servare...
• Utilissima confessionalis summula a reverendissimo in Christo patre et domino domino Anthonino Florentino archiantistite edita, magnosque labore denuo revisa et titulata finit feliciter anno domini Mcccclxxxvii, pridie vero kalendarum Julii.
• Einband und Fragmente