Ars minor (Etymologia Donati). Comm: Florentius Diel
Speyer: Peter Drach, 21 Aug. 1490
Zitierlink: http://tudigit.ulb.tu-darmstadt.de/show/inc-ii-9
URN: urn:nbn:de:tuda-tudigit-10246
METS
Inhalt
- Modernorum de collegio maiori Moguntino etymologia preclara Donati noviter exarata et in duas primo minorem et secundo maiorem editiones partita, ad discipulorum diversorum capacitatem successivam.
- Partes grammatice sunt quattuor videlicet littera, syllaba, dictio et oratio.
- De distinctione temporum.
- Deo laus et gloria. Finit hec incipientium mollissima per Florentinum Diel suis discipulis preparatio oblata parvulis. Sequitur nunc eiusdem Donati Eytmologia, pro maioribus ab eodem coadunata. Cuius titulus est.
- Circa cuiuslibet libri initium quinque solent inquiri his metris contenta: utilitas, titulus, intentio...
- Utrum grammatica sit scientia sermocinalis in primis addiscenda.
- Utrum diffinitiones artis grammatice sint bene assignate et utrum precise sint quatuor species eius.
- [P]artes orationis quot sunt octo, que nomen, pronomen, verbum, adverbium, participium, coniunctio, prepositio, interiectio.
- Utrum partium orationis ordo a magistro Donato sit bene assignatus.
- Notandum primo quod partes orationis possent comparari dupliciter, uno modo quo ad suum genus precise...
-
Nomini quot accidunt sex que: qualitas, comparatio, genus, numerus, figura, casus.
- Postquam notificaverit essentiam nominis per definitionem saltem descriptivam consequenter assignat eius accidentia...
- Notandum primo, quod partium orationis accidentia ab ipsis partibus orationis esse distincta vel diversa potest intelligi dupliciter, uno modo quo ad suas activas significationes...
- Utrum divisio qualitatis nominis in propriam et appellativam sit bene assignata.
- Utrum tantum tres sint gradus comparationis.
- Utrum magister Donatus bene determinaverit in presenti de regimine comparativi et superlativi.
- [Genera nominum quot sunt quattuor que: masculinum] ut hic magister, femininum ut hec musa, neutrum ut hoc scamnum commune ut hic et hec sacerdos...
- Utrum tamen quattuor sint genera nominum.
- Figure nominum quot sunt due que simplex ut decens potens, composita ut indecens impotens.
- Utrum nomina solum quattuor modis componantur.
- Que est agnitio prime declinationis. Hec est cuius genetivus et dativus singulares et nominativus et vocativus plures in ae diphthongon desinunt, accusativus in am correptam.
- Dativus in i productam, accusativus in em vel in im correptam.
- De patronymicis in des.
- [P]ronomen quid est pars orationis que pro nomine posita, tantumdem pene significat personamque interdum recipit.
- Qualitas pronominis in quo est, duplex est quomodo aut enim finita sunt pronomina aut infinita; que sunt finita, que recipiunt personas ut ego, tu, ille; que sunt infinita, que non recipiunt personas ut quis, que, quod.
- Numeri pronominum quot sunt duo qui: singularis ut hic, pluralis ut hi.
- Casus item pronominum quot sunt sex quemadmodum et nominum. Per hos enim casus omnium generum nomina pronomina participia inflectuntur hoc modo.
- Da horum composita, ut egomet, tute, tutemet, tuimet, sibimet, illic istic, illiccine, isticcine, hiccine, heccine, hoccine. Idem in masculino genere productum in neutro vero correptum quisquis, quisnam, quispiam, aliquis et cetera.
- Utrum definitio verbi data a Donato sit bona.
- Qualitas verborum in quo est, in modis et in formis.
- Queritur utrum tamen quattuor sint verborum forme a Donato enumerate.
- Sunt preterea neutropassiva ut gaudeo gavisus sum, soleo solitus sum, fio fis factus sum.
- Numeri verborum quot sunt duo qui: singularis ut lego, pluralis ut legimus.
- Utrum textus Donati de verborum temporibus sit bene positus.
- Significatio adverbiorum in quo est, quia sunt adverbia aut loci aut temporis aut numeri aut negandi aut affirmandi aut demonstrandi aut optandi aut hortandi aut ordis aut interrogandi...
- [P]articipium quid est pars orationis partem capiens nominus et verbi.
- Numeri participiorum quot sunt quo que: singularis ut hic legens, pluralis ut hi legentes.
- Coniunctioni quot accidunt tria que: figura, potestas et ordo.
- [P]repositio quid est pars orationis que preposita aliis partibus in oratione significationem earum aut complet aut mutat aut minuit.
- Da prepositiones casus ablativi ut a, ab, abs, cum, coram, clam, de, e, ex, pro, palam, sine, absque, tenus, quomodo dicimus enim a domo etc.
- [I]nteriectio quid est pars orationis significans mentis affectum voce incognita.
- Impressa per dominum Petrum Drach virum consularem et civem Spirensem expeditissimum anno domini Millisimoquadringentesimononagesimo vicesimaprima die mensis Augusti finita, secundum primam eius emendationem ac impressionem.
- Einband und Fragmente
