Durantis, Guilelmus

Rationale divinorum officiorum

Straßburg: [Johann Prüss], 1486

• Bibliographic information
• Digitale Sammlung
• ISTC No. id00431000

×Close

Cite this volume

Please cite this volume by using the following permalink (PURL)

http://tudigit.ulb.tu-darmstadt.de/show/inc-iv-124

Click PURL to copy.

Close

Citation link: http://tudigit.ulb.tu-darmstadt.de/show/inc-iv-124  
URN: urn:nbn:de:tuda-tudigit-9058  
Metadata: METS
IIIF Manifest: http://tudigit.ulb.tu-darmstadt.de/show/iiif/inc-iv-124/manifest.json

 

Download

• normal, 151 MB

Use / Order Overview

Content

• Incipit rationale divinorum officiorum Guilhelmi Minatensis ecclesie episcopi.
  • Quecunque in ecclesiasticis officiis rebus ac ornamentis consistunt, divinis plena sunt signis atque misteriis...
• Incipit liber primus de ecclesia et ecclesiasticis locis et ornamentis et de consecrationibus et sacramentis.
  • Prius est ut de ecclesia et eius partibus videamus. Notandum est ergo quod ecclesiarum alia est corporalis in qua videlicet divina officia celebrantur...
• De campanis.
  • Campane sunt vasa enea in Nola civitate Campanie primo inventa. Maiora itaque vasa campane a Campania regione, minora vero nole a Nola civitate dicuntur.
• De altaris consecratione.
  • Non solum ecclesia verum etiam altare consecratur et hoc propter tria, primo ad sacramentum deo ibi offerendum...
• De ecclesiasticis sacramentis.
  • Circa ecclesiastica sacramenta notandum est quod secundum Gregorium Sacramentum est in aliqua celebratione...
• Incipit liber secundus de ministris et ordinibus ecclesiasticis et de eorum officiis.
  • In hac secunda parte de ministris et ordinibus ecclesiasticis eorumque officiis tractare previdimus, premittentes quod tres sunt secte famose videlicet gentilium Hebreorum et Christianorum...
• De psalmista.
  • [P]salmistarus quandoque tonsuratus vocatur sicut constitutio Innocentii III evidenter ostendit quandoque etiam clericatus...
• Incipit liber tertius de indumentis seu ornamentis sacerdotum atque pontificum et aliorum ministrorum.
  • In quotidiano usu non est vestibus sacris utendum ad notandum quod sicut mutationem habitus secundum litteram facimus...
• De tunica.
  • [P]ost appositam stolam pontifex induit tunicam que alibi subtile in lege vero poderis id est talaris dicebatur...
• De indumentis legalibus seu ve. te.
  • [Q]uoniam minus plene rem significatam humana fragilitas apprehendit si penitus rem significantem ignorat, idcirco de indumentis legalibus ad huius cecitatis ignorantiam propellandum...
• Liber quartus de missa et singulis que in missa aguntur.
  • Inter cuncta ecclesie sacramenta illud constat esse precipuum quod in misse officio supra mensam sacratissimi celebratur altaris...
• De officio seu introitu misse.
  • [I]n introitu prima pars misse incipit. Sciendum autem quod sancti patres et prophete ante Christi adventum suspirantes et preconantes, premiserunt desideria, opera, laudes et preces...
• De thurificatione.
  • [P]ost datum osculum episcopus seu sacerdos accipiens de manu diaconi thuribulum sacrum incensat altare...
• De epistola.
  • [O]ratione finita dicitur epistola que significat doctrinam apostolorum, eleganter autem illam precedit oratio...
• De simbolo.
  • [E]vangelio lecto mox cantatur alta voce simbolum [illud scilicet Credo in unum deum, quia enim corde creditur ad iustitiam...]
• De secunda thurificatione.
  • [O]blatione mistica qua premissum est suscepta statim adoletur incensum per quod illud innuitur quod statim subscribitur a Iohanne in evangelio...
• Secunda pars canonis.
  • [M]emento domine famulorum famularumque tuarum et omnium circumstantium etc. Secunda pars in qua etiam ostenditur orandum esse pro subditis...
• Septima pars canonis.
  • [S]imili modo etc. Septima pars. Licet sub utraque specie sumatur utrumque scilicet corpus et sanguis, utraque tamen species consecratur et neutra superfluit...
• Decima pars canonis.
  • [M]emento etiam domine etc. Decima pars. Hec coniunctio etiam continuat sequentia proxime precedentibus vel dici potest quod superfluit nam in antiquis codicibus precedebat immendiate quedam oratio incipiens Memento...
• Tertia pars misse de silentio post dominicam orationem.
• [T]ertia pars misse incipit in hac oratione Libera nos quesumus domine etc., que oratio dicitur embolismus vel superexcrescentia, eo quod nihil in ea petitur quod in precedenti dominica oratione petitum non fuerit...
• Incipit quarta pars misse de communicatione sacerdotis.
  • [S]equitur quarta pars misse. Post pacis enim osculum sacerdos communicat hoc modo Nam sicut in Niceno concilio legitur eukaristiam confectam per se de altari sive de patena sumit et comedit...
• Sequitur nunc liber quintus de divinis officiis tam nocturnis quam diurnis in genere.
  • Legitur in Exodo xxv capitulo in fine dominum dixisse ad Moysen Omnia fac secundum exemplar... Quocirca conformari nos convenit illi celesti Hierusalem que dominum laudare iubetur...
• De nocturnis.
  • Licet ecclesiastica officia a vesperis incipiant iuxta illud de vespera in vesperam celebrabitis sabbata vestra quia tamen ordo conveniens est ut a tenebris prodeamus in lucem et non econverso...
• De prima.
  • [P]ostquam de nocturnali premissum est officio convenit aliqua dicere de diurno, et primo de hora prima in qua deum laudare debemus...
• De completorio.
  • In hora completorii Christus cum discipulis oravit patrem, eadem quoque hora sanguineas guttas sudavit et etiam corpus eius in sepulcro positum fuit et custodes deputati...
• Incipit liber sextus sive pars sexta de officiis dominicarum specialiter et quarundam feriarum ac festivitatum domini et de officiis ieiuniorum quattuor temporum.
  • In proxima parte precedenti de divinis officiis in generali diximus nunc autem de specialitatibus et diversitatibus eorundem per anni circulum ostendamus...
• De dominica secunda adventus domini.
  • In hac secunda dominica adventus ut premissum est agitur de secundo adventu, verum quia gaudere melius est quam flere...
• De festo epiphanie.
  • Sequitur festum epiphanie quod vocabulum grecum sonat latine manifestatio sive apparitio...
• De dominica septuagesime.
  • Post tempus renovationis sequitur tempus deviationis scilicet tempus penitentie, quod est septuagesima...
• De feria quarta in capite ieiuniorum.
  • Post quinquagesimam sequitur quadragesima que est numerus specialis penitentie in qua ieiunat ecclesia et penitet de peccatis suis...
• De secunda dominica quadragesime.
  • Hec secunda dominica intitulatur dominica vacat pro eo quod caret proprio officio, immo autem caret officio...
• De secunda feria.
• • [S]ecunda feria est de iudicio, unde in epistola Venerunt due etc. iii Regum iii, agitur de iudicio Salomonis duabus mulieribus de puero contendentibus...
• De feria sexta.
  • [S]exta feria est de passione et orat Christus dans nobis in introitu formam orandi Miserere etc. et est quinti toni, quia non potest fieri liberatio...
• [S]equitur de diurno huius diei officio videre et quidem hoc quinta feria insignitur sacramenta tum ab ecclesia, tum a domino institutis. In qua die primo penitentes in ecclesia introducuntur que in capite ieiunii de ea eiecti fuerant...
• [Q]uarto loco notandum est quod statim vespertino finito officio denudantur altaria usque in sabbatum que post modum tertia die cooperuntur...
• [I]n primis itaque hac die acoliti ecclesie romane faciunt agnos de cera nova benedicta vel de cera cerei pascalis anni precedentis admixto chrismate...
• [Q]uinto loco est de baptismo dicendum. De scrutiniis vero que precedunt baptismum solennem et de multis ad baptismum pertinentibus, dictum est sub quarta feria tertie hebdomade quadragesime...
• De sancto die pasce.
  • [S]equitur videre de festo pascali de quo primo aliqua generalia premittemus, consequenter vero de nocturno huius diei officio postmodum de diurno aliqua supponemus...
• De secunda feria post pasca.
  • [Q]uia per gloriam resurrectionis implevit dominus que promisit in veteri testamento ut videlicet introduceret nos in terram fluentem lac et mel...
• De vigilia ascensionis.
  • [Q]uia vero ieiunium de quo premissuum est non sufficit sine operibus misericordie, immo in vigilia ascensionis que est tertia dies rogationum, ecclesia monet ad opera misericordie...
• De secunda feria.
  • [S]equitur secunda feria in qua ostenditur quod non tantummodo data est lex Iudeis, sed etiam gentibus, unde introitus est Cibavit eos...
• De dominica VI.
  • [Q]uia vero non valent omnia predicta nisi fiat etiam plena iustitia fidei et in novitate vite, ideo in hac sexta dominica legitur secundus liber Paralipomenon...
• De dominica XXI.
  • In precedenti dominica instructi sumus et ammoniti ut caute eamus ad nuptias que celebratur in templo quod descripsit Ezechiel...
• Incipit liber septimus de sanctorum festivitatibus.
  • Postquam de divinis officiis in genere atque de dominicis et de festivitatibus ad dominum pertinentibus in specie premisimus utile est ut et de officiis festivitatum sanctorum aliqua in hac vii parte subiiciamus.
• De sanctis Fabiano et Sebastiano.
  • [I]n festo beatorum Fabiani et Sebastiani duplex collecta in quibusdam ecclesiis in missa dicitur et insolito more utraque uno per dominum nostrum terminatur...
• De sanctis Petro et Paulo.
  • De sancto Petro et Paulo questio est, utrum eadem die passi sint, nam Henricus solitarius velle videtur quod eadem die anno revoluto Paulus passus sit.
• De sanctis Petro et Paulo.
• Officium mortuorum.
  • Hoc loco de officio mortuorum dicendum est et quandoque vocatur agenda ab ago gis, quia inter ceteras sui significatines agere idem est quod celebrare.
• De apostolis.
  • [A]postolus grece interpretatur missus latine, inde apostoli dicti sunt quia a Christo missi fuerunt evangelicare per universum orbem...
• Incipit octava pars sive liber octavus de compoto et kalendario et de pertinenbus (!) ad illa.
  • Quoniam sicut ait beatus Augustinus Sacerdotes compotum scire tenentur, alioquin vix in eis sacerdotis nomen constabit...
• De die.
  • Licet iam superius in plerisque locis de die tactum fit nihilominus hic specialiter dicendum est quod duplex est dies...
• Explicit Rationale divinorum officiorum, impressum Argentine anno domini M.cccclxxxvi.
• Einband und Fragmente
• Brevier-Fragment