Jacobus de Voragine: Legenda aurea sanctorum, sive Lombardica historia (Cologne: Conrad Winters, de Homborch, 1480, 1480)

Jacobus de Voragine

Legenda aurea sanctorum, sive Lombardica historia

Cologne: Conrad Winters, de Homborch, 1480, 1480

Bibliographic information
Digitale Sammlung
ISTC No. ij00096000

Citation link: http://tudigit.ulb.tu-darmstadt.de/show/inc-iv-148
URN: urn:nbn:de:tuda-tudigit-9156
Metadata: METS
IIIF Manifest: http://tudigit.ulb.tu-darmstadt.de/show/iiif/inc-iv-148/manifest.json

Use / Order Overview

Content

Prefatio super legendas sanctorum per anni circuitum venientium quas compilavit frater Jacobus de Voragine ordinis Predicatorum quondam episcopus Januensis incipit feliciter.
- Universum tempus presentis vite in quatuor distinguitur tempora scilicet in tempus deviationis, renovationis sive revocationis, reconciliationis et peregrinationis...
Incipit legenda sanctorum aurea que alio nomine dicitur historia longobardica. Et primo de adventu domini.
- Adventus domini per quatuor septimanas agitur ad significandum quod quatuor sunt adventus scilicet in carnem, in mentem, in mortem et ad iudicium.
De nomine. Nicolaus dicitur a nicos quod est victoria et laos quod est populus quasi victoria populi...
- De sancto Nicolao.
  - Nicolaus civis Patere urbis ex divitibus et sanctis parentibus originem traxit, pater eius Epiphanus, mater vero Johanna dicta est...
De nativitate domini.
- Nativitas autem domini nostri Jesu Christi secundum carnem ut quidam aiunt completis ab Adam quinque milibus CC xxvii annis vel secundum alios vi milibus...
De nominis interpretatione.
- Iohannes interpretatur domini gratia vel in quo est gratia vel cui donatum est...
- De sancto Johanne evangelista.
  - Johannes apostolus et evangelista dilectus a domino et electus virgo post pentecosten divisis apostolis in Asiam est profectus ubi ecclesias multas fundavit...
De nominis interpretatione. Silvester dicitur a sile sive a sole quod est lux et terra quasi lux terre id est ecclesie...
- De sancto Silvestro.
  - Silvester a matre re et nomine Iusta genitus et a Cirino presbitero eruditus hospitalitatem summopere exercebat...
De festo Ephiphanie domini.
- Epiphania domini quadruplici decoratur miraculo et ideo quadruplici vocabulo nuncupatur.
De nomine. Macharius dicitur a macha quod est ingenium et aries quod est virtus vel a macha quod est percussio et rio quod est magister.
- De sancto Machario.
  - Macharius abbas descendit de Sichi et intravit dormire in monumento ubi sepulta erant corpora paganorum...
De nomine. Agnes dicta fuit ab agna quia mitis et humilis, tanquam agna fuit...
- De sancta Agnete.
  - Agnes virgo prudentissima ut testatur Ambrosius qui eius passionem conscripsit xiii estatis sue anno mortem perdidit...
De sancto [J]ohanne elemosinario.
- Johannes elemosinarius patriarcha Alexandrinus quadam nocte in oratione persistens, vidit quandam puellam pulcerrimam sibi assistentem et coronam olivarum in capite baiulantem...
De nomine. Julianus dicitur a iubilus et ana quod est sursum inde Iulianus quasi iubilianus...
- De sancto Juliano.
  - Julianus Cenomanensis episcopus fuit. Hic Simon leprosus ille fuisse dicitur quem dominus a lepra sanavit et qui dominum ad convivium invitavit...
De nomine. Ignatius dicitur quasi ignem patiens, id est patiens ignem divini amoris.
- De sancto Ignatio.
  - Ignatius fuit discipulus beati Johannis et episcopus Antiochenus, hic epistolam ad beatam virginem direxisse dicitur in hec verba..
De nomine. Agatha dicitur ab agios quod est sanctus et theos quod est deus quasi sancta dei...
- De sancta Agatha virgine.
  - Agatha virgo ingenua mente et corpore pulcerrima in urbe Cathanensium deum semper in omni sanctitate colebat...
De nominis interpretatione.
- Mathias hebraice, latine dicitur donatus domino vel donatio domini vel humilis sive parvus...
- De sancto Mathia.
  - Mathias apostolus in locum Iude proditoris substitutus est, igitur primo ortum et originem ipsius proditoris breviter videamus...
De sancto Longino.
- Longinus fuit quidam centurio qui cum aliis militibus cruci domini astans iussu Pylati latus domini perforavit...
De sancto Thimoteo martire.
- Rome celebratur natale sancti Thimotei qui ab Anthiochia Romam veniens sub Melchiade papa a Silvestro presbitero qui postea episcopus urbis effectus est susceptus in hospitio...
De resurrectione domini.
- Resurrectio Cristi tertia die a passione ipsius facta est. Circa autem ipsam resurrectionem dominicam septem per ordinem sunt consideranda...
De nominis interpretatione.
- Ambrosius dicitur ab ambra que est species valde redolens et pretiosa, ipse enim valde pretiosus extitit in dictis et in factis suis valde redoluit...
  - De sancto Ambrosio.
- Ambrosius filius Ambrosii prefecti Rome cum in cunabulis in atrio pretorii esset positus et dormient examen apum subito adveniens faciem eius et os ita complevit...
De nomine.
- Marcus interpretatur sublimis mandato, cer[tus, declinatus et amarus...]
- De sancto Marco evangelista.
  - Marcus evangelista leviticus genere et sacerdos, Petri apostoli in baptismate filius atque in divino sermone discipulus cum ipso beato Petro Romam profectus est.
De nominis interpretatione. Philippus dicitur os lampadis vel os manuum vel dicitur a philos quod est amor et yper quod est super quasi amator supernorum...
- De sancto Philippo apostolo.
  - Philippus apostolus cum xx annis per Sichiam predicasset, a paganis tenetur et ad immolandum statue Martis ab eisdem compellitur...
De sancto Johanne ante portam latinam.
- Iohannes apostolus et evangelista dum [Ephesi predicaret a proconsule capitur et ut diis imolaret invitatur.]
De spiritu sancto
- Spiritussanctus hodierna die ut sacra actuum testatur historia in apostolos in linguis igneis missus est...
Dicto de festivitatibus que occurrunt ab adventu domini usque ad pentecosten, dicendum est de festivitatibus que occurrunt a pentecoste usque ad adventu domini.
- Dicto de festivitatibus que occurrunt infra tempus reconciliationis, quod tempus representat ecclesia a pascha usque ad octavam pentecostes...
De nomine Urbani. Urbanus ab urbanitate dictus vel Urbanus ab ur quod est lumen vel ignis et bana (!) responsio.
- De sancto Urbano.
  - Urbanus Calixto pape successit, cuius tempore cum fuisset magna persecutio Christianorum. Tandem Alexander cuius mater nomine Haema christiana erat, quam Origenes converterat, imperium sumpsit.
De nomine. Iohannes baptista multipliciter nominatur. Dicitur enim propheta, amicus sponsi, lucerna, angelus, vox, Helias...
- De sancto Iohannes baptista.
  - Nativitas Johannis baptiste ab archangelo Gabriele hoc modo annunciata fuit. David enim rex sicut habetur in historiis scolasticis volens cultum dei ampliare...
De nomine.
- Paulus interpretatur os tube vel os eorum seu electum mirabile vel electionis miraculum...
De sancto Paulo apostolo.
- Paulus apostolus post sui conversionem multas persecutiones perpessus est, quas beatus Hilarius breviter enumerat dicens...
De septem fratres.
- Septem fratres fuerunt filii beate Felicitatis, quorum nomina sunt Januarius, Felix, Philippus, Silvanus, Alexander, Vitalis et Martialis.
De nominis interpretatione.
- Maria interpretatur amarum mare vel illuminatrix aut illuminata; per hec tria intelliguntur tres partes optime quas elegit...
- De sancta Maria Magdalena.
  - Maria Magdalena a Magdalo castro cognominata clarissimis est exorta natalibus, utpote ex regia stirpe descendentibus, cuius pater Syrus, mater vero Eucharia nuncupata est.
De interpretatione nominis. Iacobus iste apostolus dictus est Iacobus Zebedei, Jacobus frater Iohannis, Boanerges...
- De sancto Jacobo apostolo.
  - Iacobus apostolus filius Zebedei post ascensionem domini dum per Iudeam et Samariam predicaret in Hispaniam tandem ivit ut ibi verbum domini nuntiaret.
De septem dormientibus.
- Septem dormientes in civitate Ephesis orti sunt. Decius autem imperator persequens christianos cum venisset Ephesum iussit edificari templa in medio civitatis...
De nomine. Germanus dicitur a germine et ana quod est sursum quasi supernum germen; tria enim requiruntur in semine germinante scilicet calor naturalis...
- Germanus nobilis genere in urbe Altisiodoro et liberalibus studiis plurimum eruditus, tandem Romam ad discendam iuris scientiam est profectus...
De sancto Stephano.
- Stephanus papa cum multos gentilium verbo et exemplo convertisset et multa corpora sanctorum martirum sepelisset...
- De inventione sancti Stephani.
  - Inventio corporis protomartiris Stephani anno domini ccccxvii Honorii principis septimo anno facta fuisse narratur, reperitur autem eius inventio...
Cum beatus Dominicus aliquando in itinere positus esset et gravis pluviarum mundatio facta esset, ille signum crucis edidit...
De nomine.
- Laurentius dicitur quasi lauream tenens que est corona de lauro facta, quia de huiusmodi olim ramis victores coronabantur...
De sancto Laurentio martire.
- Laurentius martir et levita genere Hispanus a beato Sixto Romam deductus est, nam sicut dicit magister Iohannes Beleth...
De nomine. Ypolitus dicitur ab yper quod est super et litos quod est lapis quasi super lapidem...
- De sancto Ypolito martire.
  - Ypolitus postquam corpus sancti Laurentii sepelivit venit in domum suam et dans pacem servis et ancillis suis omnes sacramento altaris...
De nomine.
- Bernardus dicitur a ber quod est puteus vel fons et nardus, que ut dicit glosa super canticis est herba humilis...
- De sancto Bernardo abbate.
  - Bernardus in Burgundia Castrofontanis opido, ex nobilibus valde et religiosis parentibus ortus est, cui (!) pater Recelinus miles...
De nomine.
- Augustinus hoc nomen sortitus est vel propter excellentiam dignitatis vel propter furorem dilectionis vel propter ethimologiam nominis...
De sancto Augustino episcopo.
- Augustinus doctor egregius in provincia Africana in civitate Cartaginensi ortus ex honestis valde parentibus scilicet patre Patricio, matre Monica genitus et liberalibus artibus sufficienter edoctus fuit...
In decollatione sancti Johannis.
- Decollatio sancti Iohannis baptiste quatuor de causis instituta fuisse videtur sicut in libro mitrali de officio invenitur...
De sancto Lupo.
- Lupus apud Aurelianum ex genere regali ortus dum cunctis virtutibus eniteret, Senonensis archiepiscopus est electus.
De sancto Adriano martire.
- Adrianus a Maximiano imperatore martirium passus est; cum enim predictus [Maximianus in Nicodemia urbe idolis imolaret, iussu eius cunctos Christianos perquirentes alii timore pene...]
De nomine. Cornelius interpretatur intelligens circumcisionem, ipse enim intellexit intelligendo servavit circumcisionem a superfluis licitis etiam et necessariis...
- De sancto Cornelio.
  - Cornelius papa successor sancti Fabiani a Decio cesare cum suis clericis in exilio relegatur, ibique a sancto Cipriano Cartaginensi episcopo litteras confortationis accepit...
De nomine. Iustina a iustitia dicta, ipsa enim per iustitiam unicuique quod suum est reddidit, scilicet deo obedientiam...
- De sancta Justina.
  - Iustina virgo de civitate Anthiochie filia sacerdotis [idolorum quotidie ad fenestram sedens plerumque (!) diaconem evangelium legentem audiebat...]
De nomine.
- Iheronimus dicitur a ihera quod est sanctum et nemus quasi sanctum nemus...
- De sancto Hieronimo.
  - Hieronimus Eusebii viri nobilis filius ab oppido Stridonis quod Dalmatie et Pannonie confinia tenet, extitit oriundus.
De sancta Pelagia.
- Pelagia prima feminarum Antiochie civitatis rebus et divitiis plena, corpore pulcerrima, habitu ambitiosa et vana, animo et corpore impudica...
De nomine.
- Lucas interpretatur ipse consurgens vel elevans vel dicitur Lucas a luce; ipse enim fuit consurgens ab amore mundi elevans se in amorem dei.
- De sancto Luca.
  - Lucas syrus natione anthiochenus arte medicus fuit secundum quosdam unus de lxxii discipulis domini.
De sancto Quintino.
- Quintinus genere nobilis et civis romanus ab urbem Ambianum veniens et multa miracula faciens iussu Maximiani a prefecto capitur...
Commemoratio defunctorum.
- Commemoratio omnium fidelium defunctorum hac die fieri instituta est ut generalibus beneficiis adiuventur qui spiritualia habere non prevalent sicut in predicta revelatione monstratum est.
De sancto Theodoro.
- Theodorus in urbe Marmaritanorum sub Dyocletiano et Maximiano martirium passus est; cui preses cum diceret quod sacrificaret et pristinam militiam reciperet...
De nomine. Clemens dictus est a cleos quod est gloria et mens quasi gloriosa mens...
- De sancto Clemente episcopo.
  - Clemens episcopus ex nobili romanorum prosapia ortus est, pater Faustinianus, mater vero eius Matidiana nuncupata est...
De sancto Saturnino.
- Saturninus ab apostolorum discipulis episcopus ordinatus in urbe Tholosana directus est, cum autem ipso ingrediente demones a responsis cessarent, unus gentilium dixit...
De sancto Barlaam.
- Barlaam cuius hystoriam Johannes Damascenus diligenti studio compilavit operante in eo divina gratia sanctum Josaphat regem ad fidem convertit.
De sancto Pelagio.
- Pelagius papa multe sanctitatis fuit ac in pontificatu laudabiliter se gerens, tandem plenus bonis operibus in pace quievit.
De dedicatione ecclesie.
- Dedicatio ecclesie solenniter inter alias festivitates ab ecclesia celebratur, et quoniam duplex est ecclesia sive templum scilicet materiale et spirituale...
Explicit legenda aurea.
- Item historie sequentes addite sunt ad historiam lombardicam.
De sancta Barbara virgine.
- Temporibus imperatoris Maximiani erat quidam vir Dyoscorus nomine dives valde sed paganus, hic habuit filiam unicam nomine Barbaram...
.
De sancta Prisca virgine.
- Beata Prisca civis romana clarissimis parentibus orta xii etatis sue anno ab apparitoribus ad Claudium est adducta, qui iussit eam templum Apollinis ingredi ut ei sanctificaret.
De Walburga virgine.
- Walburga virgo ex Anglia ducens originem fratres habuit uterinos, clarissimos viros scilicet Williboldum, quem sanctus martir et pontifex Bonifatius Heystatensem episcopum ordinavit...
De sancto Kiliano cum sociis suis.
- Kilianus Scotus nobilis monasterium ubi prelatus extitit causa vite sanctioris egressus Herbipolim, que vulgari nomine Wirczpurgh vocatur venit...
De sancto Gereone cum sociis suis.
- Dyocletianus cum Maximinianum contra Gallias destinasset, ubi perniconsus (!) tumultus contra romanum imperium excreverat ei ad supplementum exercitus legionem Thebeam que sex milia sexcentos et sexaginta sex milites habebat ire iussit.
De sancto Cuniberto.
- Beatus Cunibertus de luminaribus illis maximis erat quod supra candelabrum positum per totum mundum circumferebat ignem quem ipsa veritas in terra mittere venerat...
De sancto Odulpho confessore.
- Temporibus Lodowici piissimi augusti erat quidam vir venerabilis ex nobili prosapia Francorum oriundas nomine Bogdis, de quo deo predestinante procreatus est filius nomine Odulphus...
De translatione sancti Lebuini.
- Post felicem sancti Lebuini ad celestia transitum instinctu hostis maligni contigit Saxones quorum adhuc maxima pars infidelis durabat...
Explicit historia longibardica diligenter impressa ac correcta cum nonullis sacntorum ac sanctarum legendis in fine superadditis per me Conradum Winters de Homburch colonie civem anno domini M cccclxxx.
Einband und Fragmente

Cite this volume

Content

Send a message