Jacobus de Voragine: Legenda aurea sanctorum, sive Lombardica historia. Add: Antonius Liber: Epigramma in laudem urbis Coloniae (Cologne: [Ulrich Zel], 1483, 1483)

Jacobus de Voragine

Legenda aurea sanctorum, sive Lombardica historia. Add: Antonius Liber: Epigramma in laudem urbis Coloniae

Cologne: [Ulrich Zel], 1483, 1483

Bibliographic information
Digitale Sammlung
ISTC No. ij00108000

Citation link: http://tudigit.ulb.tu-darmstadt.de/show/inc-iv-154
URN: urn:nbn:de:tuda-tudigit-9185
Metadata: METS
IIIF Manifest: http://tudigit.ulb.tu-darmstadt.de/show/iiif/inc-iv-154/manifest.json

Use / Order Overview

Content

Legendae sive historiae sanctorum ex variis authoribus compilatae per Jacobum de Voragine, ordinis Praedicatorum, episcopum quondam Januensem.
Incipit registrum sive directorium per quod facilime quisque reperire potest vitam cuiuscumque sancti in hoc libro contentam...
Prefatio super legendas sanctorum per anni circuitum venientium, quas compilavit frater Jacobus de Voragine, ordinis Predicatorum, quondam episcopus Ianuensis, incipit feliciter.
- Incipit legenda sanctorum aurea que alio nomine dicitur hystoria longobardica. Et primo de adventu domini.
  - Adventus domini per quatuor septimanas agitur ad significandum quod quatuor sunt adventus scilicet in carnem, in mentem, in mortem et ad iudicium.
De sancto Nycolao episcopo.
- Nicolaus dicitur a nicos quod est victoria et laos quod est populus quasi victoria populi...
- Hystoria. Nicolaus civis Patere urbis ex divitibus et sanctis parentibus originem traxit, pater eius Epiphanius, mater vero Johanna dicta est...
Dicto de festivitatibus que occurrunt infra tempus revocationis quod incepit a Moyse et prophetis et duravit usque ad Christi adventum in carnem...
- De nativitate domini.
  - Nativitas autem domini nostri Ihesu Christi secundum carnem ut quidam ayunt completis ab Adam quinque milibus ccxxviii annis vel secundum alios vi milibus...
De Innocentibus.
- Innocentes dicti sunt triplici ratione scilicet ratione vite, ratione pene et ratione innocentie assecute.
  - Hystoria. Innocentes ab Herode Ascolonita interfecti sunt. Tres enim Herodes fuisse scriptura commemorat quos famosos fecit eorum infamis crudelitas.
De epyphania domini.
- Epyphania domini quadruplici decoratur miraculo et ideo quadruplici vocabulo nuncupatur.
De sancto Fabiano martire.
- Fabianus dicitur quasi fabricans beatitudinem supernam et eam sibi acquirens tripliciter scilicet iure adoptionis, emptionis et iure debellationis.
  - Sequitur legenda. Fabianus civis romanus fuit et cum papa defuncto pro alio eligendo populus convenisset et inter eos et ipse venit rei exitum scire volens...
De sancto Johanne Elemosinario.
- Johanne Elemosinarius patriarcha Alexandrinus. Quadam nocte in oratione persistens, vidit quandam puellam pulcherrimam sibi assistentem et coronam olivarum in capite baiulantem...
De tempore deviationis. Dicto de festivitatibus que occurrunt infra tempus quod partim continetur sub tempore reconciliationis et partim sub tempore peregrinationis...
- De septuagesima.
  - Septuagesima siginificat tempus deviationis, sexagesima tempus viduationis, quinquagesima vero tempus remissionis...
De sancto Blasio.
- Blasius dicitur quasi blandus vel Blasius quasi belasius a bela quod est habitus et sior id est parvulus...
  - Blasius cum in omni mansuetudine et sanctitate polleret, christiani eum in Sebastia civitate Capadocie in episcopum elegerunt...
De nominis interpertatione sancti Gregorii. Gregorius dicitur a grex et gore quod est predicare sive dicere, unde Gregorius dicitur quasi gregis predicator...
De sancto Gregorio.
- Gregorius senatoria stirpe progenitus fuit, cuius pater Gordianus et mater Silvia dicebatur.
De sancto Patricio.
- Patricius qui cepit circa annum domini cclxx, dum regi Schotorum de Christi passione predicaret et stans ante eum...
De tempore reconciliationis.
- Dicto de festivitatibus que occurrunt infra tempus deviationis quod incipit ab Adam usque ad Moisen, quod tempus representat ecclesia a lxx usque ad pascha...
De resurrectione Christi.
- Resurrectio Christi tertia die a passione ipsius facta est. Circa autem ipsam resurrectionem dominicam septem per ordinem sunt consideranda...
De nomine sancti Georgii. Georgios dicitur a geos quod est terra et orge quod est colere quasi colens terram id est carnem suam.
- De sancto Georgio. Legenda.
  - Georgius tribunus genere capadocius pervenit quadam vice in provinciam Lybie in civitatem que dicitur Silena.
De nominis interpretatione Philippi apostoli.
- Philippus dicitur os lampadis vel os manuum vel dicitus a pilos quod est amor et yper quod est super quasi amator supernorum...
  - Philippus apostolus cum xx annis per Siriam predicasset a paganis tenetur...
De letania maiore et minore.
- Letanie in anno bis fiunt scilicet in festo sancti Marci que dicitur letania maior et in tribus diebus ante ascensionem domini nostri, que dicitur letania minor...
De sancto Gordiano et Epimacho.
- Gordianus dicitur a geos quod est doma sive domus et dyan quod est clarum quasi clara domus...
  - Legenda. Gordianus vicarius Iuliani imperatoris cum quendam Christianum nomine Ianuarium ad sacrificandum compelleret...
De nomine Johannis baptiste.
- Johannes baptista multipliciter nominatur. Dicitur enim propheta, amicus sponsi, lucerna angelus, vox, Helias, baptista salvatoris, peccato iudicis et precursor regis.
  - Historia. Nativitas Johannis baptiste ab archangelo Gabriele hoc modo annunciata fuit. David enim rex sicut habetur in hystoria scolastica volens cultum dei ampliare...
De nomine sancti Pauli apostoli.
- Paulus interpretatur os tube vel os eorum seu electum mirabile vel electionis miraculum vel Paulus a pausa quod est grece requies...
  - Hystoria. Paulus apostolus post sui conversionem multas persecutores perpessus est quas beatus Hylarius breviter enumerat dicens...
De sancta Theodora.
- Theodora nobilis mulier et speciosa apud Alexandrina tempore Zenonis imperatoris virum habebat divitem ac timentem deum...
De nominis interpretatione Apollinaris. Apollinaris a pollens et ares virtus quasi pollens virtutibus vel dicitur ab Apollo quod interpretatur mirabilis et naris per quod intelligitur discretio quasi mirabilis discretionis vir...
- Sequitur legenda.
  - Apollinaris Petri apostoli discipulus ab eodem Ravennam de Roma missus est, ubi uxore tribuni Sanata ipsam cum viro eius et familia baptisavit.
De septem dormientibus.
- Septem dormientibus in civitate Ephesi orti sunt, Decius autem imperator persequens Christianos cum venisset Ephesum iussit edificari templa in medio civitatis ut omnes miscerentur cum eo sacrificiis ydolorum...
De Machabeis septem fratribus.
- Machabei sunt septem fratres qui cum matre sua Reverenda et Eleasaro sacerdote pro observatione legis cum carnes porcinas nollent comedere...
De sancto Sixto papa et martire.
- Sixtus dicitur a sios quod est deus et status quasi divinus status...
  - Hystoria. Sixtus papa athenensis natione primum quidem philosophus sed postea Christi discipulus et pontifex summus electus Decio et Valeriano cum duobus diaconibus suis Felicissimo et Agapito presentatus est...
De sancto Ypolito martire.
- [Y]politus dicitur ab yper quod est super et litos quos est lapis quasi super lapidem et Christum fundatus...
  - Legenda. [Y]politus postquam corpus sancti Laurentii sepelivit, venit in domum suam et dans pacem servis et ancillis suis...
Interpretatio de nomine sancti Bernardi.
- [B]ernardus dicitur de ber quod est puteus vel fons et nardus que ur dicit glosa super cantica est herba humilis...
  - Hystoria. [B]ernardus in Burgundia Castro Fontanis opido ex nobilibus valde et religiosis parentibus ortus ets, cui pater Cecelinus miles...
De ethimologizatione nominis sancti Thimotei martyris Rome.
- [T]himotheus quasi timorem tenens vel a timore et theos quod est deus quasi timor dei...
  - Hystoria.
- [T]himotheus sub Nerone a prefecto urbis Rome dum graviter torqueretur et calce viva eius plage aspergerentur...
De decollatione sancti Johannis.
- [D]ecollatio sancti Johannis baptiste quatuor de causis instituta fuisse videtur sicut in libro mitrali de officio invenitur...
De nativitate virginis Marie.
- [N]ativitas gloriose virginis Marie ex tribu Iuda et regia stirpe David duxit originem. Matheus autem et Lucas non generationem beate Marie sed Joseph describunt...
Prologus de exaltatione sancte crucis.
- [E]xaltatio sancte crucis dicitur, quia tali die fides et sancta crux plurimum exaltata fuit...
  - Hystoria. [E]xaltatio sancte crucis solemniter in ecclesia celebratur quia in ea fides plurimum nunc exaltata fuit...
De sancta Justina.
- Ustina (!) a iustitia dicta, ipsa enim per iustitiam unicuique quod suum est reddidit, scilicet domino obedientiam...
  - Hystoria. Ustina (!) virgo de civitate Anthiochia filia sacerdotis ydolorum quotidie ad fenestram sedens plerumque (!) diaconem evangelium legentem audiebat...
Prologus nominis Jheronimi interpretatus.
- [I]heronimus dicitur a ihera quod est sanctum et nemus quasi sanctum nemus...
  - Hystoria. [I]heronimus Eusebii viri nobilis filius, ab oppido Stridonis quod Dalmatie et Pannonie confinia tenet, extitit oriundus.
De sancta Pelagia dicta Margarita et Pelagius.
- [P]elagia prima feminarum Anthiochie civitatis, rebus et divitiis plena, corpore pulcerrima, habitu ambitiosa et vana, animo et corpore impudica...
De sancto Crisanto.
- [C]risantus filius Polimii viri illustrissimi, dum fidem Christi edoctus esset et a patre ad idola revocari non posset...
De omnibus sanctis.
- [O]mnium sanctorum festivitas quatuor de causis instituta fuisse videtur, primo propter templi cuiusdam dedicationem...
De quatuor coronatis martiribus.
- [Q]uatuor coronati fuerunt Severus, Severianus, Capoforus et Victorinus, iubente Diocletiano usque ad mortem ictibus plumbatorem cesi sunt...
De nomine sancti Clementis.
- [C]lemens dictus est a cleos quod est gloria et mens quasi gloriosa mens...
  - Hystoria. [C]lemens episcopus ex nobili romanorum prosapia ortus est, pater Faustinianus mater vero eius Matidiana nuncupata est, habuitque duos fratres...
De sancto Saturnino et aliis.
- [S]aturninus ab apostolorum discipulis episcopus ordinatus, in urbe Tholosana directus est. Cum autem ipso ingrediente demones a responsis cessarent unus gentilium dixit...
De sancto Pelagio papa.
- [P]elagius papa multe sanctitatis fuit ex in pontificatu laudabiliter se gerens, tandem plenus bonis operibus in pace quievit...
De dedicatione ecclesie.
- [D]edicatio ecclesie solemniter inter alias solemnitates ab ecclesia celebratur, et quam duplex est ecclesia sive templum scilicet materiale et spirituale...
Explicit legenda aurea compilata per preclarissimum ac religiosum virum Jacobum de Voragine episcopum Januensem.
Incipiunt historie plurimorum sanctorum noviter addite laboriose collecte et prolongate.
De sancta Barbara virgine et martyre.
- [T]emporibus imperatoris Maximiani erat quidam vir Dyoscorus nomine dives valde sed paganus. Hic habuit filiam unicam nomine Barbaram...
De sancto Edwardo rege Anglie et confessore.
- [P]reciosus athleta domini et rex insignis Edwardus, ex antiquis Anglorum regibus generosa carnis origine oriundus, cuius pater Etheldredus rex extitit...
De sancto Johanne Crisostomo.
- [J]ohannes cognomento Crisostomus antiochenus filius Secundi et Authure nobilium fuit, cuius vita genus conversatio et persecutio in hystoria tripartita plenius declaratur.
Passio sancte Apollonie virginis.
- Tempore Juliani imperatoris fuit vir quidam nobilis de urbe romana de genere senatorum nomine Apollonius, qui habuit uxorem nomine Dinam...
De sancto Adelberto rege Anglie et confessore.
- [G]loriosus Christi confessor Athelbertus rex Anglorum tertius, sed christicola fuit primus anno autem regni eius tricentesimoquinto...
De sancto Heriberto archiepiscopo Coloniensis.
- Gloriosus domini confessor Heribertus actu moribusque claris ex natalibus genitus Gallorum urbe exivit oriundus, cuius pater Hugo dictus pietatis et fidei dote comptus...
De sancto Anania presbitero Petro ac septem militibus martiribus.
- [S]anctus Ananias ab infantie rudimentis fide Christi se circumdans misericors benivolus, separatus ab omnibus seculi actibus...
De sancto Leone papa tertio.
- [I]ste gloriosus Leo, frater Pipini regis Francie, cum tricentis et septuagintaduobus archiepiscopis ac episcopis consecravit ecclesiam Aquensem...
De sancto Sigismundo martire rege Burgundie ac uxore ipsius et duobus filiis.
- [T]emporibus Tyberii senioris Augusti qui sicut reliquas regiones ita Gallias
De sancto Wyrone episcopo quiescente in Traiceto inferiori confessore.
- [S]anctus Wiro ex Scotia oriundus, etate et sanctitate canonicorum graduum ordine proficiens et florens ante deum ut palma et cedrus in domo domini multiplicatus...
De sancto Ivone presbitero et confessore et advocato pauperum.
- [T]emporibus novissimis quandam novam stellam perduxit altissimus in celi celorum firmamento per cuius splendorem decorantur celestia...
De sancto Onufrio heremita et confessore.
- [Q]uadam die cum ego Pafnutius solus sederem, cogitavi quod deserta peterem et universa loca sanctorum monachorum lustrarem...
De sancto Albano martire.
- Tempore Honorii impiissimi regis Persarum atque Medorum gentis Wandalorum orta altricatione magna inter Christianos et Arrianos...
De sancto Agilolfo archiepiscopo et martire.
- [D]efuncto apud Francorum gentem honorabili rege Pipino, filius eius Karolus decorus ac robustus successit in regno...
De sancto Panthaleone et medico.
- [E]rat in civitate Nicomedia senator quidam nomine Eustorgius habens filium pulcerrimum nomine Panthaleonem...
De sancta Susanna virgine ac martire.
- [F]uit quidam presbiter nomine Gabinius de urbe romana frater Gay episcopi urbis Rome ortus de genere Diocletiani. Hic habuit unicam filiam pulcherimam nomine Susanna litteris mundanis...
De sancto Magno martire.
- Beatissimus itaque athleta Christi Magnus cum esset unicus parentibus natus in partibus Apulie in civitate Tranas atque cum eius parentes essent pagani et nulla facultate gauderent...
De sancto Remaclo episcopo Tungerensis ecclesie.
- Sanctus Remaclus a divitibus et nobilibus parentibus in dyocesi Bituricensi, nativitatis sue sumpsit exordia...
De sancto Luthardo comite ac confessore.
- Luthardus comes inclitus regali stirpe editus, quanto carnis prosapia et seculi potentia apud potentes micuit et tanto ardenter studuit ante dei presentiam habere...
De sancto Bavone qui et Alowinus.
- Gloriosus dei athleta Alowinus cognomento Bavo ante secularia tempora preelectus et predestinatus a domino...
De sancta Katherina filia Birgitte.
- [D]e hac virgine Katherina dicitur quod cum adhuc in cunis huius vite mortalis ageret exordium eius future sanctitatis et castitatis iudicia...
De sancto Paulino episcopo Eboraicensis et postea Rofensis ecclesie et confessore.
- Beatus Paulinus cum mellito et iusto ac multis aliis dei famulis a beato Gregorio papa in Britanniam missus fuit ad annunciandum verbum dei...
De sancto Hylarione.
- Hilarion sanctus monachus fuit, cuius vitam virtutibus plenam scribit Jheronimus, huius parentes ydolis dediti ipse...
De sanctis Crispino et Crispiniano.
- Seniente (!) Christianorum persecutione sub Dyocletiano et Maximiano simul regnantibus Crispinus et Crispinianus Rome claris orti natalibus in Galliis...
De sancta Wenefreda virgine et martire in Britania.
- [I]n occidue (?) maioris Britanie regione est quedam provincia Wallia vocata in qua quidam sanctus Bennonus nomine admodum insignis innotuit...
De sancto Justo archiepiscopo Cantuariensi et confessore.
- [B]eatus Justus cum Mellito et aliis multis a beato Gregorio papa in Britaniam sancto Augustino in adiutorium predicationis missus est...
De sancta Hylda abbatissa nobilissima.
- [S]ancta Hilda nobilis natu erat hoc est filia nepotis Edvini regis, vocabulo Henrici. Cum quoetiam rege ad predicatorem sancti Paulini primi Northanymbrorum episcopi fidem et sacramenta Christi suscepit...
De sancto Berwardo episcopo Hildensemensia confessore.
- [S]anctus Berwardus puer egregie indolis claro saxonum sanguine ortus ex filia Athelberonis comitis...
De sancto Radbodo episcopo Traiectensi inferioris et confessoris.
- [S]anctus Radbodus puer indolis egregie, quia ut dei gratia perfusus amabatur ab omnibus, Karoli regis Francorum filii quoque Lodowici imperatoris adiit palatium...
De sancta Reparata virgine et martyre.
- [R]eparata virgo sancta annorum duodecim semper hylaris, mente et corpore casta, deo devota permansit. Introiens autem Decius preses in civitatem Cesariensem, audita fana puelle iussit eam ad se venire...
De sancto Stephani papa et martire.
- [T]empore Valeriani et Galieni multi Christianorum cruciabantur. Dederunt autem talem legem, ut quicumque divulgasset ubicumque Christianum...
De sancto Annone archiepiscopo Coloniensi.
- Beatus Anno ex magna saxonum prosapia oriundus, cuius pater Walterus et mater Eugela dicebatur.
De sancto Athanasio episcopo Alexandrino et confessore.
- [S]anctus Athanasius Alexandrine urbis episcopus ab Arrianis quorum heresis suo tempore per Arrium quendam presbiterum specie magis quam virtute religiosum apud Alexandriam est exorta...
De visitatione beate virginis Marie ad Elizabeth.
- Beatissima virgo Maria dei genitrix a suis primordiis deo consecrata propter beneficia eius inaudita exhibita populo invocanti...
De virgine quadam Antiochena.
- [V]irgo quedam fuit Antiochie cuius hystoriam Ambrosius in secundo libro de virginibus recitat in hec verba...
De sanctis Sergio et Bacho martyribus.
- [R]egnantibus Diocletiano et Maximiano imperatoribus multus error hominum genus possederat...
De sancto Alberto ordinis fratrum de Monte Carmelo.
- [F]uit in diebus illustrissimi Petri antiqui regis Cathalonie vir quidam nomine Benedictus nobili stirpe progenitus dictusque de albatibus, que est una de nobilibus progeniebus regni Cicilie...
De sancta Odilia virgine.
- [O]dilie virginis pater Adalricus sive Athicus, mater vero Bethsiundis sive Persinda vocabatur ex nobilissimo Francorum genere orti. Athicus enim totius Burgundie sive Alsatie sub Childerico rege principatum habebat...
De sanctis Fide, Spe et Caritate virginibus et Sophie filiabus.
- [C]um verbi dei predicatio per totum curreret orbem et pietatis doctrina crescens retraheret homines ad ydolorum cultura...
Miraculum de sancta Katherina.
- [E]piscopus quidam Mediolanensis, Sabinus nomine, vir vite venerabilis, sicut refert Petrus Ravennensis in libro gestorum notabilium post matrem domini virginem Katherinam in precipua devotione habebat.
De sancto Anthonio confessore ordinis fratrum Minorum.
- [S]anctus Anthonius in civitate Ulixbona regni Portugalie de piis parentibus est natus, a quibus in baptismo Fernandus est nominatus...
Expliciunt hystorie plurimorum sanctorum noviter et laboriose ex diversis libris in unum collecte.... MCCCCLXXXiii.
Einband und Fragmente

Cite this volume

Content

Send a message